https://www.youtube.com/watch?v=7n2MGVxV3T0&feature=channel&list=UL

ულამაზესი ქალაქი სოხუმი

ხალხი,რომელიც ტყვიებს გაურბის საკუთარი სახლებიდან

აფხაზეთიდან მომავალი ხალხი

საქართველო 80% დაგვრჩა

დევნილი ბავშვი

აფხაზეთის ომში გაღუპულები

დევნილი ბავშვების ოცნება

წეროვანში ჩასახლებული დევნილები

დღეს საქართველოში

საქართველოში დღეს იძულებით გადაადგილებულ პირთა რაოდენობა 26 622-ია. ეს ადამიანები საქართველოს სხვადასხვა ტერიტორიებზე გადაანაწილეს. უსახსრობა, მიწისა და სხვა უძრავი ქონების უქონლობა, სიღარიბე ფართოდაა გავრცელებული დევნილებს შორის, თუმცა მათი სტრუქტურა და ხასიათი სხავასხვაგვარია.

დევნილთა უმრავლესობა მოწყვეტილია ჩვეულ გარემოს, ასევე წარმოების ჩვეულ საშუალებას, პირველ რიგში მიწას. საკუთარი სახლ-კარის უქონლობა, მათი ყველაზე დიდი პრობლემაა. სწორედ ეს აწუხებთ ბოლნისის რაიონში, კერძოდ სოფელ ქვემო ბოლნისის ტერიტორიაზე მცხოვრებ დევნილებს, რომლებიც 2 წელია 5 000-ზე მეტი აზერბაჯანელის გარემოცვაში ცხოვრობენ. კითხვაზე პასუხი, თუ რატომ ჩამოასახლეს ისინი სწორედ აქ კოდორის ხეობიდან, მათ დღემდე არ იციან. თუმცა მათი მთავარი პრობლემა ეს არ არის. ბატონი დიმიტრი, რომელიც სოფლის სკოლის ერთადერთი მასწავლებელია, ამბობს რომ, მათ აქ დასახლებას დადებითი მხარეც შეიძლება გამოვუნახოთ: “საქართველოში არ შეიძლება იყოს ისეთი ადგილი სადაც ქართველები არ იქნებიან. ჩვენი აქ ცხოვრებით იქნებ დაუბრუნდეს კიდეც ქართული იერსახე ამ სოფელს, თუმცა ჯერ ჩვენ ამის დრო და ხალისი არ გვაქვს. ჩვენ გარშემო უამრავი პრობლემა ტრიალებს. რაც შეეხება აზერბაჯანელ მოსახლეობას, ისინიც საკმაოდ კარგად გვექცევიან. თუმცა იმის მერე, რაც ჩვენ გამოვიარეთ, ვფიქრობ ქართველი ხალხის გვერდით უფრო ადვილად გადავლახავდით სირთულეებს. ამ ხალხთან საპრეტენზიო არაფერი გვაქვს. კარგი ხალხია და არ გვინდა გავანაწყენოთ. მხოლოდ ის გვინდა, რომ ჩვეულ გარემოცვას დავუბრუნდეთ.”

დევნილთა განცხადებით, ორი წლის განმავლობაში მათთან არავინ ჩასულა და მათი მდგომარეობით არავინ დაინტერესებულა. მათ არაერთხელ მიწერეს დახმარების თხოვნით ლტოლვილთა და განსახლებისსამინისტროს, მაგრამ არც პასუხი მისვლიათ და არც არავინ გამოჩენილა მათთან.

კობა სუბელიანის განცხადებით სამინისტრო ყველაფერს აკეთებს იმისათვის, რომ ყველა დევნილს ჰქონდეს თავშესაფარი. “იმდენს მივაღწიეთ, რომ უკმაყოფილო დევნილთა რაოდენობა მნიშვნელოვნად შემცირდა. უკმაყოფილებას ხშირად ის იწვევს, რომ მათ მოლოდინს არ ემთხვევა რეალური შეთავაზება.”

დარეჯან ხვისტანი: “ჩვენ საკმაოდ კარგად ვიცით ჩვენი უფლებები. ისიც ვიცით, რომ გვაქვს უფლება მოვითხოვოთ ის რაც გაგვაჩნდა. მაგრამ ჩვენ არ ვითხოვთ შეუძლებელს. ჩვენ ელემენტარული საარსებო გარემო გვინდა. სამუშაო ადგილები არ გვაქვს, მაგრამ მიწა მაინც ხომ უნდა გვქონდეს. რა ვჭამოთ??? ერთი ტომარა ფქვილი, რომელიც ორ თვეში ერთხელ მოაქვთ, ჩემს 8 შვილს ერთი თვეც არ ჰყოფნის”

ხოლო, მათი ბილო მცდელობა სახალხო დამცველის სახელზე გაგზავნილი წერილი იყო., რომლის ნაწილიც ასე გამოიყურება:

“1. სოფლის მეურნეობისთვის უიმედო მდგომარეობას ქმნის უწყლობა. ის რომ ან არხს გამოიყვანენ, ან წყალსაქაჩს გააკეთებენ, არადამაჯერებელია.

2. არ აქვს გასაქანი მესაქონლეობის განვითარებას.

3. ჯერჯერობით ოცი (20) ოჯახისთვის არ არის საკმარისი სივრცე. სადაც სამეურნეო ნაგებობანი განთავსდებოდა. თუ სახელმწიფო მოელის ჩვენგან გამრავლებას ( დემოგრაფიული საკითხი) ჩვენი “ქალაქური ყაიდის” სოფელში ეს შეუძლებელია.

4. ძვირი ჯდება ტრანსპორტი.

5. გასათვალისწინებელია ჩვენი ტრადიციები რაზეც გავიზარდეთ და ჩამოვყალიბდით.  უსამართლობაა კერძო მეურნეობაზე ნაცხოვრები ადამიანენის მცირე მოცულობის ნაგებობაში ჩაკეტვა. ასეთ პირობებში სხვაფერდება პიროვნების ხასიათი და კვდება სამეურნეო ინიციატივა.

არ გვინდა ეს წერილი საჩივრად წარმოვადგინოთ. ადგილობრივ მუნიციპალიტეტს  უყურადღებობას ვერ დავწამებთ.

ვრჩებით თქვენი იმედით…”

გიორგი ტუღუშის განცხადებით იგი დეტალურად შეისწავლის დევნილთა მდგომარეობას და პრობლემების მოგვარების მიზნით რეკომენდაციისთვის მიმართავს საქართველოს ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს.

დევნილები საქართველოში
საქართველოში დღეს იძულებით გადაადგილებულ პირთა რაოდენობა 26 622-ია. ეს ადამიანები საქართველოს სხვადასხვა ტერიტორიებზე გადაანაწილეს. უსახსრობა, მიწისა და სხვა უძრავი ქონების უქონლობა, სიღარიბე ფართოდაა გავრცელებული დევნილებს შორის, თუმცა მათი სტრუქტურა და ხასიათი სხავასხვაგვარია. დევნილთა უმრავლესობა მოწყვეტილია ჩვეულ გარემოს, ასევე წარმოების ჩვეულ საშუალებას, პირველ რიგში მიწას. საკუთარი სახლ-კარის უქონლობა, მათი ყველაზე დიდი პრობლემაა. სწორედ ეს აწუხებთ ბოლნისის რაიონში, კერძოდ სოფელ ქვემო ბოლნისის ტერიტორიაზე მცხოვრებ დევნილებს, რომლებიც 2 წელია 5 000-ზე მეტი აზერბაჯანელის გარემოცვაში ცხოვრობენ. კითხვაზე პასუხი, თუ რატომ ჩამოასახლეს ისინი სწორედ აქ კოდორის ხეობიდან, მათ დღემდე არ იციან. თუმცა მათი მთავარი პრობლემა ეს არ არის. ბატონი დიმიტრი, რომელიც სოფლის სკოლის ერთადერთი მასწავლებელია, ამბობს რომ, მათ აქ დასახლებას დადებითი მხარეც შეიძლება გამოვუნახოთ: “საქართველოში არ შეიძლება იყოს ისეთი ადგილი სადაც ქართველები არ იქნებიან. ჩვენი აქ ცხოვრებით იქნებ დაუბრუნდეს კიდეც ქართული იერსახე ამ სოფელს, თუმცა ჯერ ჩვენ ამის დრო და ხალისი არ გვაქვს. ჩვენ გარშემო უამრავი პრობლემა ტრიალებს. რაც შეეხება აზერბაჯანელ მოსახლეობას, ისინიც საკმაოდ კარგად გვექცევიან. თუმცა იმის მერე, რაც ჩვენ გამოვიარეთ, ვფიქრობ ქართველი ხალხის გვერდით უფრო ადვილად გადავლახავდით სირთულეებს. ამ ხალხთან საპრეტენზიო არაფერი გვაქვს. კარგი ხალხია და არ გვინდა გავანაწყენოთ. მხოლოდ ის გვინდა, რომ ჩვეულ გარემოცვას დავუბრუნდეთ.”დევნილთა განცხადებით, ორი წლის განმავლობაში მათთან არავინ ჩასულა და მათი მდგომარეობით არავინ დაინტერესებულა. მათ არაერთხელ მიწერეს დახმარების თხოვნით ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს, მაგრამ არც პასუხი მისვლიათ და არც არავინ გამოჩენილა მათთან. კობა სუბელიანის განცხადებით სამინისტრო ყველაფერს აკეთებს იმისათვის, რომ ყველა დევნილს ჰქონდეს თავშესაფარი. “იმდენს მივაღწიეთ, რომ უკმაყოფილო დევნილთა რაოდენობა მნიშვნელოვნად შემცირდა. უკმაყოფილებას ხშირად ის იწვევს, რომ მათ მოლოდინს არ ემთხვევა რეალური შეთავაზება.”
დარეჯან ხვისტანი: “ჩვენ საკმაოდ კარგად ვიცით ჩვენი უფლებები. ისიც ვიცით, რომ გვაქვს უფლება მოვითხოვოთ ის რაც გაგვაჩნდა. მაგრამ ჩვენ არ ვითხოვთ შეუძლებელს. ჩვენ ელემენტარული საარსებო გარემო გვინდა. სამუშაო ადგილები არ გვაქვს, მაგრამ მიწა მაინც ხომ უნდა გვქონდეს. რა ვჭამოთ??? ერთი ტომარა ფქვილი, რომელიც ორ თვეში ერთხელ მოაქვთ, ჩემს 8 შვილს ერთი თვეც არ ჰყოფნის” ხოლო, მათი ბილო მცდელობა სახალხო დამცველის სახელზე გაგზავნილი წერილი იყო., რომლის ნაწილიც ასე გამოიყურება:
“1. სოფლის მეურნეობისთვის უიმედო მდგომარეობას ქმნის უწყლობა. ის რომ ან არხს გამოიყვანენ, ან წყალსაქაჩს გააკეთებენ, არადამაჯერებელია.  2. არ აქვს გასაქანი მესაქონლეობის განვითარებას. 3. ჯერჯერობით ოცი (20) ოჯახისთვის არ არის საკმარისი სივრცე. სადაც სამეურნეო ნაგებობანი განთავსდებოდა. თუ სახელმწიფო მოელის ჩვენგან გამრავლებას ( დემოგრაფიული საკითხი) ჩვენი “ქალაქური ყაიდის” სოფელში ეს შეუძლებელია.  4. ძვირი ჯდება ტრანსპორტი.  5. გასათვალისწინებელია ჩვენი ტრადიციები რაზეც გავიზარდეთ და ჩამოვყალიბდით.  უსამართლობაა კერძო მეურნეობაზე ნაცხოვრები ადამიანენის მცირე მოცულობის ნაგებობაში ჩაკეტვა. ასეთ პირობებში სხვაფერდება პიროვნების ხასიათი და კვდება სამეურნეო ინიციატივა.
არ გვინდა ეს წერილი საჩივრად წარმოვადგინოთ. ადგილობრივ მუნიციპალიტეტს  უყურადღებობას ვერ დავწამებთ.  ვრჩებით თქვენი იმედით…”
გიორგი ტუღუშის განცხადებით იგი დეტალურად შეისწავლის დევნილთა მდგომარეობას და პრობლემების მოგვარების მიზნით რეკომენდაციისთვის მიმართავს საქართველოს ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს.

ამბავი

მინდა შემოგთავაზოთ ერთერთი ჩემი ახლო მეგობრის   TinaTin borcvaZის ნაამბობი,რომელმაც ჩემზე დიდი გავლენა იქონია და დარწმუნებული ვარ,რომ არც თქვენ დაგტოვებთ გულგრილს:

    6 maisi Tendeba da gazafxulis susxi isev igrZnoba, sofeli eredvi, tradisiisamebr, dilidan dResaswaulis Sesaxvedrad emzadeba, gansakuTrebiT ki is ojaxebi, visac saxlSi giorgi hyavT... yvela erTad amzadebs sakurTxs salocavSi wasaRebad, dedam xaWapurebis dacxobac daamTavra. sakurTxi did kalaTebSi moaTavs, wasaRebad adviliao. Aai, Tbilisidan da goridan stumrebis bolo nakadic gvestumra, da purmariliT datvirTulebi yvela erTad ubnis Tavisken wminda giorgis saxelobis eklesiis gzas gavuyeviT. taZari x  saukuniT TariRdeba, didi galavani aqvs Semovlebuli.

  eklesiis ezoSi SesvlisTanave sulieri simSvide eufleba adamians... taZars samjer gars SemovuareT. sanTlebis asanTebad SigniT SevediT, asobiT sanTeli erTad gizgizebda. yvelam erTad moviloceT, axla sufris gaSlas unda SevudgeT. Mmamakacebma SeTqmuli cxvris dakvla, qalebma ki mdeloze gaSlil TeTr tiloze ojaxSi damzadebuli kerZebis amolageba daiwyes.
 TiTqmis uklebliv Seikriba soflis mosaxleoba – borcvaZeebi, bacikaZeebi, cotniaSvilebi, tarielaSvilebi, ozgebiSvilebi da sxvebi...  yvela gaxarebulia, gansakuTrebiT ki Cemi Zma giorgi, romelic wminda giorgis wyalobiTa da SewevniT Tvalsa da xels Sua gaizarda... erT saaTSi yvelaferi momzadda, stumrebic da maspinZlebic sufras SemovusxediT, axla yvelani sufris uxucesi wevris sityvas velodebiT, yvela gaCumda... ramdenime wuTis Semdeg Tamada wamodga, RmerTi adida, sufris wevrebi daloca da Wiqis miWaxunebiT gverdiT mjdoms gadasca sityva... Tasma sufris yvela wevri moiara, icleboda da ivseboda, bolos ki isev pirvels daubrunda. erT sasmiss meore mohyva, meores-mesame, meoTxe... da male mezobeli sufridan ukve simReris xmac Semoisma, es sofel eredvis kulturis saxlis axalgazrda momReralTa gundia. simReras cekva mohyva. Aase balaxze laRobdnen axalgazrdebica da xanSi Sesulebic. Mmxiarulebam mzis Casvlamde gastana...
 Mmale isev yvela Tavis sufras daubrunda... isev Tamadis sityvas velodebiT. eCqarebaT qalaqidan mosul stumrebs, didi gza aqvT gasavleli... Tamadam wamsvlelebs gza dauloca da wminda giorgis SesTxova maTi mfarveloba... yvela wamoviSaleT da davemSvidobeT. manqanebi Tvals moefarnen, isev sufris mimarTulebiT wavediT.
 erTi nabijic da... adgilidan veRar viZvrebi, fexis gadadgma minda da veRar vdgam. Mminda davuZaxo vinmes da ar SemiZlia, xma ar amomdis... Cemma wvalebam ramdenime wuTs gastana da... uecrad gamomeRviZa, bednieri, magram daRlili da imedgacruebuli viyavi. imedgacruebuli imitom, rom is lamazi dRe, romelic me sizmarSi vnaxe, bolo oTxi welia ocnebad gveqca eredvis mosaxleobas (da, ara mxolod maT)... ukve oTxi welia eklesia Zvel momlocvelebs elodeba, magram daundobeli mtris gamoisobiT, qarTvelis fexi iq ukve sanatrelia...
                                                                                  

მიზანი

ეს გვერდი შექმნილია იმისთვის, რომ ომისგან დაზარალებულ და ამ ფაქტით შეწუხებულ ხალხს ჰქონდეს საშუალება თავისუფლად დააფიქსირონ თავიანთი აზრი მომხდარ უბედურებასთან დაკავშირებით. გამართულა მრავალი ტელედებატი, მაგრამ ამ გვერდზე შესაძლებლობა ეძლევა ყველას სტატუსის განურჩევლად გამოთქვას და დააფიქსიროს მისი აზრი ისეთ არც თუ იოლ საკითხზე, როგორიცაა ომი და მისით დაზარალებულ ადამიანებზე. ეს პრობლემა დღემდე არსებობს, რადგანაც მათი პრობლემები დღემდე არ მოგვარებულა და თითქმის 20 წლის შემდეგადაც საზგვარგარეთის დახმარების მიუხედავად ვერ მოხერხდა ამ ხალხისთვის ტკივილის ოდნავ მაინც შემსუბუქება, ბოლო ხანებია იმასაც ვიგებთ, რომ არათუ დააბინავეს ეს განადგურებული ხალხი როგორც საჭიროა, არამედ მეორედ აიძულეს დაეტოვებინათ საცხოვრებელი ადგილები. ეს ყოველივე ძალიან გამაღიზიანებელია და თუ ”ყეფის” მეტი საშუალება არ გვაქვს, აქ მაინც ჩამოვაყალიბოთ ჩვენი აზრი ბოლომდე, გარკვევით რომ აქ მაინც ინებონ ყურის დაგდება ხელისაუფლებაში მყოფებმა თავიანთი მყუდრო კაბინეტებიდან და გონება ცოტათი მაინც გაუნათდეთ. ჩვენ არ ვაპირებთ კედლისთვის ცერცვის შეყრას, უბრალოდ დავაფიქსირებთ ყველა იმ პრობლემას, რომელიც არსებობს და აწუხებს ხალხს და რომლებისთვისაც მათ არ სცალიათ გასაგები და ყველასთვის ცნობილი ფაქტების გამო. ძალა ერთობაშია და ეს იყოს ის ადგილი სადაც თავს მოიყრის საქართველოში არსებული ყველა პრობლემა, და კიდევ გვაქვს იმედი რომ მოხდება მათი ნელ-ნელა მოგვარება. ყველას მოგიწოდებთ გამოთქვათ თქვენი აზრები ჩვენთან მიმდინარე საკითხებზე. წინასწარ მადლობა.

დევნილი-განმარტება

•   საქართველოს კანონმდებლობით, საქართველოს მოქალაქე ან საქართველოში მუდმივად მცხოვრები მოქალაქეობის არმქონე პირი, რომელიც იძულებული გახდა დაეტოვებინა მუდმივი საცხოვრებელი ადგილი და გადაადგილებულიყო (საქართველოს ტერიტორიის ფარგლებში) იმ მიზნით, რომ საფრთხე შეექმნა მას ან მისი ოჯახის წევრების სიცოცხლეს, ჯანმრთელობას ან თავისუფლებას უცხო ქვეყნის აგრესიის, შიდა კონფლიქტის ან ადამიანის უფლებების მასობრივი დარღვევის გამო. დევნილად ცნობა, მისი სტატუსი და უფლება-მოვალეობანი განსაზღვრულია საქართველოს 1996 წლის 28 ივნისის კანონით იძულებით გადაადგილებულ პირთა - დევნილთა შესახებ.